Stap 2: Rivieren

De blauwe, gele en parelrivier

De hoeveelheid neerslag heeft ook effect op de waterstanden in de rivieren in China.
De belangrijkste stroomgebieden voor de aanvoer, afvoer en opslag van water zijn de stroomgebieden van de rivieren:

Jangtsekiang (Yangzi of Blauwe Rivier),
Huang He (Gele Rivier)
Zhu Jiang (Parelrivier) / Xi Jiang.

Lees in onderstaande teksten meer over deze grote drie rivieren.

Rivier 1 - Jangtsekiang (Blauwe Rivier)

De hoeveelheid neerslag in de kuststreek van China is een serieus probleem. In Nederland valt gemiddeld 600 tot 800 mm per jaar. In de vallei van de langste rivier van China, de Jangtsekiang, valt gemiddeld 1100 mm neerslag per jaar, met zomerse pieken in het oosten van soms 2000 mm!
De rivier is een belangrijke vervoersader in China voor commercieel vrachtvervoer (zoals steenkool) en personenvervoer. De rivier verbindt het binnenland met de kust.

De Jangtsekiang-vallei is een bergachtig gebied. De begroeiing op de berghellingen voorkomt dat neerslag direct de helling afstroomt de rivier in en dat het water de tijd krijgt om in de bodem te infiltreren. Als de neerslag via het grondwater geleidelijk op de rivier afwatert, heeft de rivier minder last van extreme schommelingen en zullen er minder overstromingen zijn. Maar een groot deel van de bossen op de hellingen in de vallei is gekapt. De ruimte is vrijgemaakt voor woningen en akkerland. De kale hellingen houden de grote hoeveelheid neerslag niet vast. Het gevolg is dat de rivier regelmatig overstroomt.

De grootste waterramp die China ooit getroffen heeft, een van de dodelijkste natuurrampen ooit, vond plaats in 1931. In dat jaar overstroomden de Huang He, de Jangtsekiang én de Huai. De wintersneeuw zorgde voor extra smeltwater en het voorjaar én een deel van de zomer werden geteisterd door hevige regenval. Bovendien werd het land getroffen door zeven cyclonen. De schattingen van het aantal doden lopen uiteen: van 145.000 tot wel 4 miljoen slachtoffers.

Rivier 2 - Huang He (Gele Rivier)

De Huang He (Gele Rivier) heeft zijn naam te danken aan de kleur van het water. Dat wordt veroorzaakt door het sedimenttransport. Per seconde verplaatst de rivier ongeveer 6 ton slib. Jaarlijks voert de Huang He 1,4 miljard ton vaste materie naar zee. Het transport van sediment kleurt het rivierwater bruingeel en maakt het tot een modderstroom. Niet alles slib bereikt de zee: onderweg zet de rivier veel slib af. Dat zorgt voor een voortdurende verhoging van de rivierbedding en daarmee voor koerswijzigingen en overstromingen.

Een deel van het jaar bereikt het rivierwater de zee zelfs nauwelijks. De benedenloop van de rivier krijgt de afgelopen jaren minder water te verwerken. Stuwmeren en waterkrachtcentrales houden bovenstrooms te veel water tegen waardoor de rivier benedenstrooms verpietert. Er is te weinig water voor irrigatie van landbouwgronden en het grondwaterpeil zakt, een catastrofe voor de boeren. Het stroomgebied van de Huang He wordt, benedenstrooms, elk jaar droger.

Rivier 3 - Zhu Jiang (Parelrivier)

De Parelrivier in het zuiden, tussen Hongkong en Macau, is een estuarium, een trechtervormige riviermonding waarin drie grote rivieren uitmonden. Verreweg de grootste daarvan is de Xi Jiang. Door getijverschil worden zoet rivierwater en zout zeewater tot brak water vermengd.

De Parelrivier heeft zijn naam te danken aan een voormalig eilandje met de naam Zeeparel. Het eilandje is door de toevoer van slib aan wal geraakt. De steden aan de rivier zijn dicht bevolkt en dat leidt tot ernstige vervuiling van het rivierwater op die plekken. Het rivierwater is niet geschikt voor drinkwater of voedselproductie.
Door de neerslag in de kuststreken treedt de rivier regelmatig buiten zijn oevers.

Neerslag in China

Pak de kaart Neerslag in China uit Stap 1 erbij. Gebruik ook de informatie van deze kaart.

1. Kun je de drie genoemde rivieren vinden?
Kleur de Huang He geel, de Jangtsekiang blauw en de Xi Jiang paars.

2. Geef op de kaart aan wat de bovenloop van de rivier is en wat de benedenloop.

3. Geef aan waar de rivieren overstromen en waar ze droog staan.

4. In welke gebieden valt de meeste neerslag?

5. In welke gebieden valt de minste neerslag?

6. In welk gebied valt bijna alle neerslag in juni en juli?

7. In welke gebied valt de neerslag redelijk gelijk verdeeld over het jaar?